De kans dat het V-vormig herstel dat het IMF in het vooruitzicht stelde – min 5 procent voor de wereldeconomie in 2020 en plus 5 procent in 2021 – zich realiseert, neemt met de dag af. Informele contacten met mensen nauw betrokken bij de conjunctuuranalyse op het IMF en bij de Europese Commissie leren dat het cijfer voor 2020 nu zeker als te optimistisch wordt omschreven.
Het herstel in 2021 zal ook bescheidener uitvallen. Slechts weinigen durven echter van deze nieuwe afglijding van de economische vooruitzichten luidop gewag te maken, teneinde de verwachtingspatronen niet verder negatief te beïnvloeden. Deze houding is echter een tweesnijdend zwaard want als binnenkort dan toch blijkt dat de zaken minder goed evolueren dan voorspeld, zullen die verwachtingen een nog grotere klap krijgen.
Een vaccin?
Uiteraard kan en zal het vinden van een succesvol vaccin een sterk positieve impact hebben op de economische activiteit. Maar het blijft de vraag hoeveel tijd dit nog gaat vergen en hoe snel we vervolgens voor een brede toediening van het vaccin op wereldschaal kunnen zorgen. Als je alle evidentie ter zake op een rijtje zet, is het rationeler om te denken in termen van jaren en niet van maanden.
Deze onzekerheid komt bovenop de bijzonder barre realiteit voor sectoren zoals de horeca, het toerisme, de luchtvaart en de evenementenbranche. De rampspoed daar vertakt zich op directe en indirecte wijze ook naar andere sectoren van de economie (denk aan de vele toeleveranciers van goederen en diensten) en wakkert de algemene onzekerheid voortdurend aan. Consumenten houden bijgevolg — begrijpelijk en vaak noodgedwongen — over het algemeen toch wat de knip op de beurs. Bedrijven gaan zeer omzichtig om met hun investeringsplannen.
Steun is niet eindeloos
Bovendien is het evident dat we niet eindeloos kunnen en mogen doorgaan met de steunmaatregelen voor bedrijven en sectoren en met de regimes van tewerkstellingsondersteuning. Die maatregelen waren hoogst noodzakelijk, net als de manier waarop de centrale banken initieel reageerden op het uitbreken van de pandemie. De timing van de omslag in het beleid is van cruciaal belang. Te vroeg de bocht nemen, kan erg kwalijke gevolgen hebben. We moeten ons er evenwel goed van bewust zijn dat de neiging overheerst om uiteindelijk te lang te wachten met de beleidscorrecties.
Maar dat gigantische steunarsenaal moet onvermijdelijk afgebouwd worden, niet enkel omdat via de enorme begrotingstekorten die nu ontstaan de reeds hoge schuldenbergen heel snel nog veel verder aandikken, maar ook omdat ze de noodzakelijke en onvermijdelijke herschikkingen in de economie en in de arbeidsmarkt erg bemoeilijken. Het monetair beleid zorgt wereldwijd voor steeds meer scheeftrekkingen en financiële excessen. De fundamentele herschikkingen van het budgettair en monetair beleid zijn absoluut noodzakelijk om toekomstige welvaart en welzijn veilig te stellen.
